آمریکا به این فکر است که به‌جای احیای برجام فعلا با ایران به یک توافق موقت هسته‌ای برسد. به گزارش آکسیوس به نقل از سه منبع اسرائیلی و آمریکایی، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، این موضوع را در گفت‌وگو با آیال هولاتا، همتای اسرائیلی خود، مطرح کرده است.

گزارش آکسیوس را باراک راوید، خبرنگار باسابقه اسرائيلی، نوشته است که معمولا چهارشنبه هر هفته در این تارنما اخباری محرمانه را بر اساس گفت‌وگو با منابع خود منتشر می‌کند.

در حالی که دولت بایدن آشکارا همچنان اصرار می‌کند که خواهان تبعیت کامل ایران از برجام و احیای کامل این توافق است، احتمال توافق موقتی بارها مطرح شده است. لاهاو هارکوف، دیگر خبرنگار اسرائیلی، در روزنامه جروزالم پست نوشت که برخی از مقام‌های اسرائیلی باور دارند که احتمال دارد تهران و واشنگتن به توافق «کمتر در ازای کمتر» برسند، یعنی ایران فعالیت‌های هسته‌ای خود را در سطح حاضر متوقف کند و واشنگتن نیز فقط برخی از تحریم‌ها را لغو کند.

بسیاری از مقام‌های اسرائیلی این سناریو را بدتر از برجام می‌دانند چون ایران را در وضعی به نسبت پیشرفته در برنامه هسته‌ای خود باقی می‌گذارد و منابع مالی بیشتری نیز در اختیار حکومت ایران قرار می‌دهد.

مذاکرات هسته‌ای ایران در وین (که شامل مذاکره غیرمستقیم با آمریکایی‌ها است) قرار است از روز ۲۹ نوامبر مجددا آغاز شود. یک منبع آمریکایی به‌ ایندیپندنت فارسی گفت که بیشتر کارشناسان آمریکایی خوش‌بینی چندانی به این دور از مذاکرات ندارند و حدس می‌زنند که احتمالا ایران به‌جز اعلام موضع با پیشنهادهای بیشتری به سر میز مذاکره نمی‌آید. اما عده‌ای نیز فرصت را برای شنیدن مواضع ایران و محک زدن رویکرد دولت جدید ابراهیم رئیسی غنیمت می‌شمرند.

راوید در گزارش خود تاکید کرده است که طرح رسیدن به توافق موقت «هنوز در مرحله اولیه است»‌ اما «حداقل پنجره‌ای است برای مطلع شدن از برخی فکرهای مطرح شده درون دولت بایدن.»

در گزارش آکسیوس گفته شده که سالیوان چند هفته پیش هنگام گفت‌وگوی تلفنی در مورد قدم‌های احتمالی بعدی در موضوع برنامه هسته‌ای ایران، این احتمال را با هولاتا مطرح کرده است. دو منبع مطلع آمریکایی به این تارنما گفته‌اند که سالیوان و هولاتا فقط مشغول «طرح ایده» بودند و سالیوان پیشنهاد توافق موقت را، در حکم طرحی که یکی از متحدان اروپایی واشنگتن مطرح کرده، عنوان کرده است.

راوید نوشت: «منطق توافق موقت این است که پیشرفت‌های هسته‌ای چشمگیر ایران باعث شده است که تهران به سطح غنی‌سازی اورانیوم لازم برای سلاح هسته‌ای بسیار نزدیک شود.»

به گفته منابع آمریکایی، نوعی پیشنهاد توافق موقت می‌تواند این باشد که ایران عملیات هسته‌ای خود را متوقف کند (مثلا غنی‌سازی را در سطح ۶۰ درصد نگاه دارد) و در مقابل، آمریکا و متحدانش برخی از منابع مالی مسدود شده ایران را آزاد کنند یا معافیت‌هایی در زمینه تحریم‌های مربوط به کالاهای بشردوستانه در نظر بگیرند. سطح غنی‌سازی لازم برای استفاده تسلیحاتی بالای ۹۰ درصد است.

به گفته یک مقام اسرائیلی، هولاتا به سالیوان گفته است که این فکر خوبی نیست و تاکید کرده که اسرائیل نگران است که هرگونه توافق موقت، دائمی شود و به ایران اجازه دهد که زیرساخت‌های هسته‌ای و ذخایر اورانیوم خود را حفظ کند.

آقای سالیوان روز سه‌شنبه، ۲۵ آبان، مجددا با هولاتا تلفنی صحبت کرد. به گفته یک منبع آگاه از این تماس، مقام اسرائیلی تاکید کرد که واشنگتن و متحدان اروپایی‌اش باید در جلسه هفته آینده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین بکوشند قطعنامه‌ای علیه ایران تصویب کنند. بسیاری از کارشناسان چنین اقدامی از سوی واشنگتن، لندن، پاریس، و برلین را درست در آستانه آمدن ایران به وین برای ادامه مذاکرات هسته‌ای با آن‌ها، بعید دانسته‌اند.

سخنگوی شورای امنیت ملی اسرائیل گفت که جزئیات گزارش آکسیوس دقیق نیست، اما او اصل این خبر را که بحث توافق موقت بین سالیوان و هولاتا مطرح شده است تکذیب نکرد و نگفت کدام جزئیات دقیق نیست.

راب مالی، فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران، نیز در هفته جاری در بخشی از سفر خود به منطقه از اسرائیل بازدید کرد. او با هولاتا و بنی گانتز و یائیر لاپید، وزیران دفاع و خارجه اسرائیل، دیدار کرد. به گفته یک مقام ارشد اسرائیلی به آکسیوس، لاپید و گانتز به دیپلمات آمریکایی گفتند که تنها راه بازگشت ایران به برجام افزایش و نه کاهش فشار است.

این مقام افزود که آقای مالی در موافقت با میزبانان خود گفته است که دولت بایدن نیز باور دارد که باید بر ایران بیشتر فشار آورد و تفاوت فقط در مورد زمان‌بندی قدم‌های بعدی علیه ایران است.

یک منبع آمریکایی آشنا به سیاست دولت بایدن گفت که آمریکا می‌خواهد با نیت خیر به وین برود و ببیند که ایران چه پیشنهادهایی با خود دارد. به گفته این منبع، اگر ایران تقاضاهای حداکثری بکند، آن وقت آمریکا می‌تواند رضایت سایر کشورها از جمله چین و روسیه را برای آوردن فشار بیشتر بر ایران جلب کند.

ایران با این موضع وارد مذاکرات می‌شود که آمریکا باید به‌خاطر خروج از برجام جبران مافات کند، تمام تحریم‌ها (و نه‌فقط هسته‌ای) را که از سال ۲۰۱۵ به این طرف وضع شده‌اند بلافاصله، و نه به صورت مرحله‌ای، لغو کند و اطمینان دهد که دولت‌های آینده از توافق خارج نخواهند شد.

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، روز ۲۲ نوامبر (اول آذر) به تهران می‌رود تا در مورد نگرانی‌های خود در مورد محدودیت‌هایی که ایران بر بازرسی این نهاد سازمان ملل اعمال کرده است گفت‌وگو کند. سپس شورای حکام آژانس در روزهای ۲۴ و ۲۵ نوامبر (۳ و ۴ آذر) جلسه خواهد داشت و در این جلسه به موضوع ایران نیز پرداخته خواهد شد. مذاکرات هسته‌ای وین، که اولین دور از این مذاکرات در زمان دولت رئیسی خواهد بود، در روز ۲۹ نوامبر (۸ آذر) آغاز می‌شود.